Kiedy terapia dziecka „staje w miejscu” – czy warto szukać nowych dróg?
W pracy z dziećmi często zdarza się moment, w którym terapia jakby zatrzymuje się w miejscu. Rodzice widzą, że mimo wielu prób nie udaje się przejść przez pewną trudność. Tak się zdarza – rozwój dziecka nie zawsze przebiega liniowo, a ciało potrafi zaskakiwać swoją złożonością.
Dlaczego warto zmienić perspektywę?
W swojej praktyce obserwuję, że w takich sytuacjach niezwykle pomocne może być spojrzenie, praca z ciałem innego specjalisty. Czasem ciało dziecka potrzebuje po prostu innego bodźca, nowej techniki, świeżego podejścia. I nagle – „rusza do przodu”. To nie oznacza, że wcześniejszy terapeuta zrobił coś źle. Wręcz przeciwnie – często stworzył fundament, który pozwala kolejnej metodzie, technice zadziałać skuteczniej. Każdy specjalista pracuje nieco inaczej, nawet jeśli w teorii używamy tych samych metod (np. terapii Vojty, koncepcji NT- Bobath). Dlatego zmiana terapeuty nie jest błędem – jest częścią procesu.
Rola osoby, która „prowadzi” dziecko i rodzinę.
Bardzo cenne jest również rozwiązanie, w którym jedna osoba prowadzi rodzinę i koordynuje terapię dziecka. Ktoś, kto:
- ocenia postępy niezależnie,
- w razie potrzeby kieruje do innych specjalistów,
- potrafi też powiedzieć „stop”, jeśli dana metoda czy intensywność terapii nie przynosi efektów.
Taka rola daje rodzicom poczucie bezpieczeństwa i chroni przed chaosem informacyjnym czy nadmiarem często sprzecznych wskazówek.
Co nie wspiera rodziny?
Niepokoi mnie sytuacja, kiedy brak postępów tłumaczy się w sposób obciążający rodziców. Zbyt często pojawiają się wtedy hipotezy, że:
- „to alergia”,
- „to ukryty refluks”,
- „to wina rodziców”…
Takie interpretacje nie tylko nie rozwiązują problemu, ale też napędzają spiralę niepewności, frustracji i poczucia winy. Tymczasem dziecko i rodzina potrzebują przede wszystkim zrozumienia i realnego wsparcia.
Czy alergia i choroba refluksowa przełyku (GERD) mogą wpływać na rozwój dziecka?
Owszem, zarówno alergia oraz choroba refluksowa przełyku mogą mieć wpływ na rozwój dziecka, jednak aby postawić taką diagnozę, konieczne jest pełne i dokładne badanie lekarskie. Każda z tych chorób posiada swoją definicję oraz określone kryteria rozpoznania, dlatego nie należy wysuwać pochopnych wniosków ani samodzielnie wdrażać postępowania – na przykład diety eliminacyjnej– bez wnikliwej analizy sytuacji zdrowotnej dziecka i uwarunkowań rodzinnych. Warto pamiętać, że każda procedura medyczna, w tym także zastosowanie diety eliminacyjnej, niesie ze sobą określone konsekwencje zdrowotne i przy niewłaściwej kwalifikacji może okazać się bardziej obciążająca niż wspierająca.
Wskazówka dla rodziców:
Nie bójcie się szukać nowych dróg. Podążajcie za tym, co pokazuje ciało Waszego dziecka. Każda terapia to proces – a różne etapy mogą wymagać odmiennych narzędzi, podejść i spojrzeń. To naturalne.
Podsumowanie dla specjalistów:
Brak postępów w terapii nie zawsze jest wynikiem błędu. Czasem ciało dziecka po prostu potrzebuje innego bodźca. Dlatego warto wspierać rodziców w poszukiwaniu nowych perspektyw, zamiast utrwalać poczucie winy czy niepewności.
Warto również doceniać rolę osoby koordynującej – tej, która spojrzy na dziecko i rodzinę z szerszej perspektywy, wyznaczy kierunek albo powie „stop”. To element, który może zapobiegać przeciążeniom i niepotrzebnym frustracjom, a jednocześnie wspiera współpracę między różnymi specjalistami.
A co mówią badania?
U niemowląt z zaburzeniami rozwoju motorycznego wczesne interwencje kinezyterapeutyczne mają na celu normalizację wzorca ruchów i poprawę powrotu do zdrowia. Ocena porównawcza przeprowadzona poprzez analizę danych dotyczących zastosowania metod Bobath i Vojty wykazała, że połączenie tych dwóch terapii skutkuje krótszym czasem powrotu do zdrowia po deficytach motorycznych niż w przypadku zastosowania pojedynczej terapii. Oprócz wymienionych powyżej najbardziej znanych metod fizjoterapii dziecięcej dostępne są inne, które również mogą przynieść pozytywne rezultaty jak np. konwencjonalna gimnastyka medyczna.
Podsumowując:
Zmiana terapeuty czy metody nie jest porażką – jest dowodem na to, że każdy z nas wnosi inny element układanki.
Współpraca, otwartość i wzajemny szacunek to fundament, który naprawdę wspiera rozwój dziecka.
Autor:
lek. Agnieszka Browarska IBCLC
Lekarz specjalizujący się w rozwoju i żywieniu dzieci, IBCLC – Międzynarodowa Dyplomowana Konsultantka Laktacyjna, Lekarz Certyfikowany we Wczesnej Diagnostyce Neurorozwojowej Uszkodzeń Układu Nerwowego Niemowląt wg Vojty i Prechtla oraz Prezes Fundacji SPECJALIŚCI DZIECIOM. Prowadzi Poradnie NEUROLAKT oraz centrum szkoleniowe.
Bibliografia
-
Trafalska A, Paprocka-Borowicz M. The Role of the Vojta Method in Diagnosing and Enhancing Motor Skills in Preterm Infants: A Prospective Open-Label Controlled Study. Med Sci Monit. 2025 Mar 29;31:e945495. doi: 10.12659/MSM.945495. PMID: 40156119; PMCID: PMC11963827.
-
Parau D, Todoran AB, Balasa R. Physiotherapy Intervention on Premature Infants-A Pilot Study. Medicina (Kaunas). 2024 Jan 11;60(1):138. doi: 10.3390/medicina60010138. PMID: 38256398; PMCID: PMC11154485.
-
Djukić Koroljević Z, Bulić L, Brenner E, Bračić M, Brlek P, Primorac D. Effectiveness of Bobath Therapy vs. Conventional Medical Gymnastics in Psycho-Social and Cognitive Status Improvement in Children with Mild Neurodevelopmental Delay: A Randomized Double-Blinded Prospective Cohort Study. Biomedicines. 2024 Dec 5;12(12):2767. doi: 10.3390/biomedicines12122767. PMID: 39767674; PMCID: PMC11673882.
-
Parau D, Todoran AB, Barcutean L, Avram C, Balasa R. The Benefits of Combining Bobath and Vojta Therapies in Infants with Motor Development Impairment-A Pilot Study. Medicina (Kaunas). 2023 Oct 23;59(10):1883. doi: 10.3390/medicina59101883. PMID: 37893603; PMCID: PMC10608564.
-
Wilczyński J, Sowińska A, Mierzwa-Molenda M. Physiotherapy as a Specific and Purposeful Form of Physical Activity in Children with Idiopathic Body Asymmetry. Int J Environ Res Public Health. 2022 Nov 15;19(22):15008. doi: 10.3390/ijerph192215008. PMID: 36429727; PMCID: PMC9690881
-
Jung MW, Landenberger M, Jung T, Lindenthal T, Philippi H. Vojta therapy and neurodevelopmental treatment in children with infantile postural asymmetry: a randomised controlled trial. J Phys Ther Sci. 2017 Feb;29(2):301-306. doi: 10.1589/jpts.29.301. Epub 2017 Feb 24. PMID: 28265162; PMCID: PMC5332993