POBIERANIE PRÓBEK KRWI U DZIECI

Zapraszam Was na kolejny artykuł w ramach projektu #specjaliscidzieciom . Tym razem do współpracy zaprosiłam prawnika – Sylwię Podgórską-Mackiewicz. Zapraszamy do lektury.

Na początek spróbujemy znaleźć informacje, jakie osoby są uprawnione do pobierania krwi żylnej i włośniczkowej od pacjentów.

Kwestię osób uprawnionych do pobierania krwi najdokładniej określają przepisy dotyczące diagnostyki laboratoryjnej, ale także inne akty prawne dotyczące poszczególnych zawodów medycznych.2,3,4,5,6

Kto dokładnie może podjąć się pobierania krwi? 2,3,4,5,6

  • Diagności laboratoryjni
  • Lekarze
  • Pielęgniarki
  • Ratownicy medyczni
  • Felczerzy

Jednak każdy, kto pobiera krew od małych dzieci, musi być dobrze wyszkolony i mieć przećwiczone techniki wkłuwania dożylnego.

Aby zmniejszyć ból i urazy psychiczne, ważna jest jednolita technika pobierania próbek.

Przy pobieraniu krwi przy dziecku może być obecna osoba bliska (rodzic lub inny opiekun). Medyk może odmówić obecności takiej osoby, tylko jeżeli istnieje prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia epidemicznego lub ze względu na bezpieczeństwo zdrowotne pacjenta. Taką odmowę zawsze odnotowuje się w dokumentacji medycznej7.

Wybór miejsca i procedury

 

Możemy wyszczególnić następujące miejsca wkłucia:

  • miejsce żylne
  • nakłucie palca
  • nakłucie pięty – określane również jako „pobieranie próbek z naczyń włosowatych” lub „nakłucie skóry”)

 

Od czego będzie zależał wybór miejsca wkucia?

 

Miejsce wkłucia będzie zależało od objętości krwi potrzebnej procedurę i rodzaj badania laboratoryjnego, które ma zostać przeprowadzone.

 

Wybór miejsca pobierania próbek z naczyń włosowatych u pacjenta pediatrycznego jest zwykle oparty na wieku i masie ciała pacjenta. Jeśli dziecko chodzi, stopy dziecka mogą mieć modzele, które utrudniają prawidłowy przepływ krwi.

 

 

Warunki Nakłucie pięty Nakłucie palca
Wiek Od urodzenia do około 6 miesięcy

 

 Powyżej 6 miesięcy
Waga Około 3–10 kg

 

 Większy niż 10 kg

 
Dokładne miejsce wkłucia Na środkowej lub bocznej powierzchni podeszwy

 

 Po stronie kulki palca prostopadłej do linii odcisku palca

 
Zalecane palce Brak Drugi i trzeci palec (tj. Środkowy i serdeczny); Unikaj kciuka i palca wskazującego z powodu modzeli i małego palca, ponieważ tkanka jest cienka.

 

 

 

Metodą z wyboru do pobierania krwi u noworodków urodzonych o czasie, niemowląt i dzieci starszych jest nakłucie żylne.

Dlaczego?

Krew z próbki naczyń włosowatych jest podobna pod względem zawartości tlenu do próbki krwi tętniczej i nadaje się tylko do ograniczonej liczby testów ze względu na większe prawdopodobieństwo zakażenia florą skóry i mniejszą całkowitą objętość. Kłucie lub nakłucie pięty zależy od wieku i wagi dziecka.

 

Czego jako rodzice powinniście być świadomi?

Unieruchomienie pacjenta ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa pacjenta pediatrycznego poddawanego pobieraniu krwi oraz dla powodzenia zabiegu. Pomocnik jest niezbędny do prawidłowego unieruchomienia pacjenta w celu wkłucia dożylnego lub nakłucia palca.

 

Jakie kroki mogą zostać podjęte, aby ułatwić wkłucie dożylne?

Jako opiekunowie możecie być poproszeni o:

  • Rytmicznie zaciskanie i puszczanie nadgarstka dziecka, aby zapewnić odpowiedni przepływ krwi.
  • Utrzymanie dziecka w cieple bo może to zwiększyć szybkość przepływu krwi.

W jaki sposób?

Poprzez zdjęcie jak najmniejszej liczby ubrań dziecka.

W przypadku noworodka lub małego niemowlęcia, poprzez spowinięcie

Przytrzymanie dziecka w taki sposób aby pozostawić odsłoniętą tylko miejsce wkłucia.

  • Ogrzanie miejsce nakłucia ciepłą wodą, aby rozszerzyć naczynia krwionośne.

Karmienie piersią a pobieranie krwi

Badania naukowe potwierdzają działanie przeciwbólowe karmienia piersią w trakcie pobierania krwi.8,9

Można spotkać się z opinią, że u starszych dzieci preferuje się przystawienie do piersi chwilę przed i zaraz po ukłuciu aby nie tworzyć skojarzenia bólu (ukłucie) z karmieniem piersią, co mogłoby wywołać chwilową niechęć do karmienia piersią. Jednak nie ma obecnie badań potwierdzających to założenie.

Część osób obawia się  również ugryzienia sutka przez dziecko w trakcie karmienia w momencie ukłucia. Jest  to  kwestia bardzo indywidualna.

ZAOPIEKOWANY RODZIC TO ZAOPIEKOWANE DZIECKO!

Tutaj macie kilka prostych zasad, które mogą pomóc Wam przed procedurą pobierania krwi u dziecka:

Z dzieckiem u lekarza

Sylwia Podgórska-Mackiewicz jest prawnikiem w trakcie aplikacji radcowskiej. Jej głównym zainteresowanie jest prawo medyczne (pewnie mąż ratownik medyczny się do tego przyczynił ;-)0. Prowadzi profil edukacyjny na instagramie i ma swoją stronę internetową, na której dzieli się wiedzą (klik).

 

WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) przygotowała bardzo obszerną i szczegółową broszurkę dotyczącą dobrych praktyk przy pobieraniu krwi zachęcam do zapoznania się z nią.1

 

Bibliografia
  1. https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0005/268790/WHO-guidelines-on-drawing-blood-best-practices-in-phlebotomy-Eng.pdf?ua=1
  2. Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz.U.2019.1222 t.j. z dnia 2019.07.02)
  3. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U.2019.849 t.j. z dnia 2019.05.08)
  4. Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U.2020.562 t.j. z dnia 2020.03.31)
  5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie szczegółowych uprawnień zawodowych felczera (Dz.U.2005.45.434 z dnia 2005.03.22 )
  6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2019 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego (Dz.U.2019.2478 z dnia 2019.12.23)
  7. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U.2020.849 t.j. z dnia 2020.05.13)
  8. Effect of Breast-Feeding and Maternal Holding in Relieving Painful Responses in Full-Term Neonates: A Randomized Clinical Trial Hala M Obeidat , Mona A Shuriquie ; 2015
  9. Breastfeeding or breast milk for procedural pain in neonatesPrakeshkumar S Shah , Cecilia Herbozo , Lucia Liz Aliwalas , Vibhuti S Shah; 2012