ROZWÓJ NARZĄDU WZROKU

Wspieramy rozwój poprzez zabawę przedszkolaka i niemowlaka, pamiętając o tym, że dzieci rozwijają się równolegle w kilku płaszczyznach jednocześnie. Chciałabym poruszyć z Wami różne aspekty rozwoju dziecka i ich wspieranie odpowiednim działaniem.

Jednocześnie będę Was uczulać na niepokojące objawy, o których należy poinformować lekarza. Na pierwszy ogień zaczniemy z ROZWOJEM WZROKU.

Każdy wie, że dziecko jak się rodzi to nie widzi tak jak my. Ta umiejętność stopniowo rozwija się, żeby między 10-12 mż około 80% niemowląt mogło patrzeć na świat podobnie do nas.

Początkowo, czyli w okresie noworodkowym dziecko zaczyna reagować na źródło światła. Należy pamiętać, że w tym wieku reakcja ta jest zwolniona. W okresie noworodkowym czynność gruczołów łzowych jest nieznaczna dlatego maluch płacze bez łez. Jest to fizjologia i nie musi nas ona martwić.

W 2 tż możemy już zaobserwować przelotne zatrzymanie wzroku na przedmiocie. Umiejętność tą dziecko będzie ciągle ćwiczyć, aby dobrze opanować ją pod koniec 3 mż. UWAGA #czerwonaflaga! Do tego momentu możemy obserwować u dzieci tzw. zeza spowodowanego nieskordynowaną czynnością mięśni okoruchowych. Jednak jeżeli będzie on się dalej utrzymywał to należy zgłosić to lekarzowi!

W 4 tż dziecko przygląda się twarzom i wodzi wzrokiem za poruszającym się przedmiotem. Umiejętność tą będzie szlifować, aby w 3mż dobrze ją opanować. To będzie ważny moment! Teraz już nasz bobas SAM decyduje na co chce patrzeć (pierwsze kroki do samodzielności ?). W tym czasie pojawi się też reagowanie uśmiechem na uśmiech ?. Ogromne zainteresowanie wzbudzają u niego biało-czarne figury geometryczne. Uwagę zwróci też w szczególności na ruch i mimike twarzy bliskich mu osób. Warto to wykorzystać bo szybko zatęsknimy za tym czasem wpatrywania się w nas jak w obrazek przez dziecko ❤.

W 2 mż zauważymy, że nasz maluch odwraca głowę w kierunku źródła światła. Będzie również mrużył powieki w reakcji na zbliżający się z nienacka przedmiot. Również na tym etapie niemowlę odkrywa swoje rączki (wielkie wow robi zbliżanie i oddalania ich od oczu). UWAGA #czerwonaflaga jak do tego momentu dziecko nie nawiązuje kontaktu wzrokowego należy o tym poinformować lekarza. Trzymiesięczne niemowlę preferuje najbardziej barwę czerwoną i żółtą.

Między 3 a 6 mż dziecko doskonali umiejętność chwytania zabawek. UWAGA #czerwonaflaga ! Prawidłowo widzące dziecko w trakcie chwytania przedmiotu wykonuje ruch po łuku – nie na wprost! Zwróćcie na to uwagę a gdy Was coś zaniepokoi zgłosicie to Waszemu lekarzowi.

Nasz magiczny 6 mż kiedy dziecko już wie kto jest dla niego bliski a kto obcy, otwiera nam okno na lęk separacyjny, który może pojawić się w 7-9 mż.

Po 7 mż już kończy się czas monotonii i pojawia kolorowe szaleństwo! W tym wieku dziecko potrzebuje więcej bodźców wzrokowych o różnorodnych barwach i ruchu. Zainteresowanie wzbudzają u niego przedmioty już nie tylko „pod samym nosem” ale również oddalone. Jest to ważny etap nauki widzenia na odległość. Jest to również czas kiedy dziecko pokaże nam gdzie nie udało nam się posprzątać bo dostrzeże każdy okruszek. Uwagę jego będą potrafiły już wzbudzić książki.

Powyżej 10 mż dziecko może nie rozumieć znaczenia wielu słów ale doskonale radzi sobie z odczytywaniem emocji, zwłaszcza bliskich mu osób.

Tak wkraczamy w ostatni etap rozwoju wzroku, który trwa aż do 8 roku życia. Czas ten charakteryzuje się nabywaniem przez dziecko umiejętności nazywanej stereopsis – widzenie przestrzenne, poczucie głębi. Proces ten jest związany z dalszym rozwojem kory mózgowej.

Inne zmysły:
Zmysł równowagi
Zmysł węchu
Rozwój narządu słuchu
Skróty:    mż – miesiąc życia    tż – tydzień życia
Bibliografia
1. Propedeutyka pediatrii pod redakcją prof. dr hab. Adama Jankowskiego, Wrocław 1998
2. Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6. roku życia. J. Cieszyńska, M. Korendo, Kraków 2017
3. Materiały szkoleniowe. Podstawa oceny i terapii dziecka w fizjoterapii pediatrycznej, Wrocław 2018
4. Neurobiologiczne podstawy rozwoju poznawczego – Wzrok. J. Cieszyńska, Kraków 2019